Zien!+ burgerschap op basis van de leerlijn SLRO

Werk je als Christelijke/reformatorische school met de leerlijn burgerschap van de SLRO als aanbodslijn om burgerschapscompetenties te versterken? Ga daar dan handelings- en opbrengstgericht mee aan de slag. Benut de hulpmiddelen en suggesties die Zien!+ aanreikt om in de dagelijkse praktijk op een praktische manier invulling te geven aan burgerschapsonderwijs. En gebruik de inhouden van Zien! tegelijkertijd om te voldoen aan wat de overheid vraagt met betrekking tot het volgen van de leerresultaten: (1) zorg dat het bijdraagt aan schoolontwikkeling, (2) verbeter het individuele leerproces en (3) verantwoord je extern. 

 Bij de hulpmiddelen van Zien! gaat het over:

• Ontwikkelpunten in ik-vorm, om de leerlingen goed te betrekken bij de competenties die je wilt bevorderen en stimuleren
• Concrete handelingssuggesties voor activiteiten. Daarnaast tips voor pedagogisch handelen om persoonsvorming te bevorderen. Zo nodig je leerlingen uit om verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag.
• Praktische tips hoe je situaties kunt creëren om te observeren en de burgerschapscompetenties te versterken, 
• Vragenlijsten en cockpits die je informatie geven over waar je groep / school staat, zodat je als team het gesprek kunt voeren waar je extra accenten wilt leggen in je onderwijs om je ambities te realiseren. Bovendien kun je deze informatie gebruiken om je te verantwoorden

 De kern van onze aanpak als het gaat om burgerschapsonderwijs

• Maak als team de leerlijn schoolspecifiek/leg accenten. Bepaal minimaal welke thema’s voor jouw populatie extra relevant zijn. Bijvoorbeeld doordat er bepaalde beelden leven in de gezinnen. Denk aan ‘omgekeerde vlaggen en visie op de overheid’, ‘visie op vluchtelingen en asielzoekers’,  of ‘hoe er wordt gesproken over mensen uit een andere cultuur of met andere gewoonten’. 
• Bepaal als school welke ambitieje hebt: in welke mate dienen leerlingen te beschikken over de gekozen burgerschapscompetenties? 
  • Zien! onderscheidt hierbij vier antwoordopties: hoeven de leerlingen het alleen te kunnen in makkelijke, uitnodigende situaties (score 2)? Of ook al soms (score 3) of vaak in niet-uitnodigende situaties (score 4)? 

• Zorg voor een passend aanbod: in lessen van de methode, of in aanvullende activiteiten. 
  • Werk planmatig en doelgericht. Zorg dat er een samenhangend beleid is. 
  • We bieden ontwikkelpunten per bouw en handelingssuggesties (verwijzingen naar of beschrijven van activiteiten + tips voor het pedagogisch handelen). Hoewel je zoveel mogelijk zult proberen lessen uit je methoden te benutten, ben je soms op zoek naar aanvullende activiteiten. Zeker als het thema’s betreft die voor jouw school extra belangrijk zijn. 
  • De ontwikkelpunten zijn geformuleerd in ik-vorm, zodat leerlingen zich er makkelijk(er) aan kunnen verbinden.

• Betrek leerlingen bij de doelen. Neem hen mee in wat je samen wilt bereiken en wat de relevantie ervan is. Bij voorkeur door de inzet van portfolio(vragen)/werkvormen. 

• Besteed veel aandacht aan pedagogische vaardigheden van de leerkrachten/opvoeders. Attitudevorming/persoonsvorming gaat veel verder dan kennis en vaardigheden. In onze handelingssuggesties gaan we hier veel tips voor geven. We onderscheiden daarbij acht pedagogische handelingen die worden toegespitst op de diverse ontwikkelingsleeftijden. 

• Wanneer leerlingen een vragenlijst invullen, doen ze dat regelmatig pas nadat ze in situaties zijn geweest/gebracht die een beroep doen op de competenties. Daar zijn ze van bewust gemaakt. Hetzelfde geldt voor het observeren door de leerkracht: creëer situaties waarin je kunt kijken hoe de leerlingen reageren. We geven tips voor activiteiten om dit te realiseren. 

• Er is veel flexibiliteit voor scholen hoe en wanneer ze de vragenlijsten/observatielijsten gebruiken. Een school dient keuzes te maken die bijdragen aan hun manier van werken/wat ze willen bereiken. 
  • Op groepsniveau invullen? 
  • Op leerlingniveau invullen?
  • Alle stellingen in één keer, of per thema in een periode?
  • Voor en/of na dat er aan een thema aandacht is besteed? 
  • Wie laat je invullen: leerlingen, leerkrachten, ouders, overige betrokkenen? 
• Belangrijk is om het gesprek als team of per bouw te voeren over de resultaten: 
  • Wordt het herkend? 
  • Ben je tevreden (in vergelijking met je ambitie)? 
  • Wat betekent het voor het aanbod en de ondersteuning de komende periode? 

• Eventuele interventies of accenten (op school- of groepsniveau) worden gevolgd en er wordt gekeken of ze effect hebben

 De onderwijsadviseurs van Gouwe Academie begeleiden je graag om deze mogelijkheden optimaal te benutten, zodat je ook voor burgerschapsonderwijs kunt ervaren dat het lichter, leuker en beter kan!

 Wil je meer informatie of wil je verkennen wat we voor je school kunnen betekenen? Neem contact met ons op via helpdeskzien@gouwe-academie.nl. 

 N.B. wil je liever aan de slag met Zien!+ burgerschap waarbij niet de indeling van de leerlijn van de SLRO wordt gebruikt, maar waarin alle ontwikkelpunten, handelingssuggesties en vragenlijsten zijn opgehangen aan de kapstok van de Zien!begrippen? Kijk dan op deze pagina.