Leerlijnen hoogbegaafdheid

Naar alle leerlijnenpakketten

Om schoolbreed te werken aan de ontwikkeling van de (denk)vaardigheden van (hoogbegaafde) leerlingen is er in samenwerking met SLO het ‘Kader voor ontwikkeling’ ingevoerd in de module Leerlijnen in ParnasSys.

Alle leerlingen hebben in aanleg veel talenten op allerlei gebieden. Dit geldt ook voor (hoog)begaafde leerlingen. Talent alleen is echter niet genoeg. Het moet ook ontwikkeld worden. Alleen kennis opnemen is daarvoor niet voldoende. Minstens zo belangrijk is het aanleren van vaardigheden, zodat leerlingen zelf tools in handen hebben om hun leerproces vorm te geven en uiteindelijk hun weg te vinden in de maatschappij van de 21e eeuw.

Aan de leerlijn (hoog)begaafdheid ligt een model ten grondslag: het model voor een brede ontwikkeling. Dat model is opgebouwd vanuit de kern: de kerndoelen. Vandaaruit wordt de inhoud van de leerstof vormgegeven. De manier waarop kinderen met deze leerstof aan de slag gaan, komt terug in de cirkels daaromheen. 
 
 De eerste (roze) cirkel geeft weer op welke manieren kinderen over de leerstof na kunnen denken. Alle manieren zijn daarin even belangrijk. Vervolgens geven de onderdelen uit de witte cirkel weer welke vaardigheden leerlingen nodig hebben om optimaal te kunnen leren en later in de maatschappij te kunnen leven.

Bij de onderdelen uit deze twee cirkels zijn door Gouwe Academie handelingssuggesties  ontworpen, waarmee leerkrachten handvatten krijgen om in de klas een brede ontwikkeling te stimuleren.

Klanten die Kader voor ontwikkeling via de Gouwe Academie implementeren, krijgen gratis beschikking over deze handelingssuggesties.


Individuele scholen of scholengroepen die gaan werken met de module Leerlijnen van ParnasSys worden inhoudelijk begeleid bij de implementatie.
 
Afhankelijk van jouw school en de toepassing die je in gedachten hebt, krijg je een onderwijsadviseur aangewezen met expertise die aansluit bij jullie vraag. Een implementatietraject bestaat uit minimaal drie verschillende bijeenkomsten: een consult, een scholing van de ib’er en ict’er (inclusief instellen van het systeem) en een teamscholing.


Begeleiding bij de implementatie is noodzakelijk om de mogelijkheden van het systeem optimaal te kunnen benutten.  Nadat de scholing is gevolgd, mag je als school ook gebruikmaken van de helpdesk van ParnasSys voor het stellen van (technische) vragen. Ook als je niet met ParnasSys werkt bieden we je deze service, zodat je altijd goed kan blijven werken met dit leerlingvolgsysteem.

Ook al is de opzet van dit implementatietraject vaak standaard, de invulling ervan is altijd op maat. Tijdens elke bijeenkomst sluiten wij aan bij de beginsituatie, de behoefte en de specifieke vragen over het traject van de school.

De implementatie van de leerlijn (hoog)begaafdheid omvat minimaal twee bijeenkomsten en voorafgaand een afstemmingsbijeenkomst met directie/ib'ers/deelteam. In deze bijeenkomst wordt de beginsituatie met betrekking tot dit thema verkend en in kaart gebracht. Afhankelijk van deze beginsituatie kan er een maatwerktraject geadviseerd worden.
Om deze leerlijn kwalitatief goed in te voeren adviseren wij het volgende traject (alternatieven zijn natuurlijk bespreekbaar):
  1. Afstemmingsbijeenkomst met directie/ib'ers/deelteam van minimaal twee uur uitvoeringstijd. In deze bijeenkomst wordt de beginsituatie verkend en de signaleernotitie ingesteld in ParnasSys: wat zien we van motivatie, betrokkenheid, welbevinden, cognitie en leer-/persoonseigenschappen?
  2. Studiedagdeel met team van minimaal drie uur. De inhoud van deze bijeenkomst richt zich op: Wat is (hoog)begaafdheid? Hoe kan ik deze leerling herkennen? Hoe kan ik daarbij ParnasSys gebruiken (Kindbegrip, vaardigheidsgroei, groepskaart, notitie)?
  3. Stuurgroep/veranderteam met directie/ib'ers/deelteam van minimaal twee uur. We kijken terug op het proces, analyseren successen en knelpunten op grond waarvan we de volgende bijeenkomst bespreken.
  4. Studiedagdeel met team van minimaal drie uur. De inhoud van deze bijeenkomst richt zich op: Welke leerlingen hebben op grond van waarneming een specifieke onderwijsbehoefte? Hoe kan ik daarbij gebruikmaken van leerlijnen? We oefenen met technische vaardigheden, met begrijpen en wegen en selecteren doelen voor de komende periode.
  5. Stuurgroep/veranderteam met directie/ib'ers/deelteam van minimaal twee uur. Afsluitend gesprek waarbij evaluatie van de oefenperiode en vervolg centraal staan (borging). In deze bijeenkomst wordt advies voor vervolg gegeven.
Tussen bijeenkomst 2 en 3 heeft het team de gelegenheid om de theorie uit bijeenkomst 1 toe te passen en te beschrijven in de notitiecategorie in ParnasSys.
 
Aan de slag
Leerlijn hoogbegaafdheid
In de afgelopen jaren heeft Gouwe Academie op verschillende scholen gewerkt aan de implementatie van de leerlijn voor (hoog)begaafden. Naast de technische implementatie in ParnasSys verzorgt Gouwe Academie ook inhoudelijke bijeenkomsten passend bij de leerlijnen.


Op de Calvijnschool in Sliedrecht zijn we aan de slag gegaan met de lijn ‘Motivatie’.

Jolineke Dooren-Vonk is als teamleider op de Calvijnschool enthousiast over de bijeenkomsten van Gouwe Academie. Na een nascholingstraject over differentiatie wilde haar team 'plusleerlingen' beter signaleren en meer voor hen betekenen.
Jolineke: "Onder leiding van Gouwe Academie zijn we aan de slag gegaan met de theorie van meer- en hoogbegaafdheid en hebben we geleerd om breder te kijken naar onze leerlingen. Niet alleen de cognitieve resultaten, maar ook het welbevinden, de betrokkenheid en creatief denken doen ertoe.
Onderwijsadviseur Martine Blonk presenteerde in het 'model voor een brede ontwikkeling'.

Martine: "Dit model is opgebouwd vanuit de kern: de kerndoelen. Vandaaruit wordt de inhoud van de leerstof vormgegeven. De manier waarop kinderen met deze leerstof aan de slag gaan, komt terug in de cirkels daaromheen. We hebben de leraren laten aanvinken met welke twee leerlijnen ze aan de slag wilden. Dat werden Motivatie en Creatief denken."
 

"Doordat we een grote, ingewikkelde opdracht kregen die uitgevoerd moest worden in een beperkte tijd konden we ervaren hoe dit is voor leerlingen. We stelden een doel op voor onze leerlingen, verwerkten dit doel in één of meer activiteiten en presenteerden de activiteit op een poster. En dat allemaal in 45 minuten."
Tijdens de bijeenkomst over motivatie begon de groep bij hun eigen motivatie. Heftig en confronterend, vond Jolineke. Daarna ging de groep aan de slag met de theorie over de growth en fixed mindset. Jolineke: "Wat doen leerlingen met uitdagingen, hindernissen, kritiek en successen? En wat doen we zelf als we hiermee te maken krijgen? Doordat we een grote, ingewikkelde opdracht kregen die uitgevoerd moest worden in een beperkte tijd konden we ervaren hoe dit is voor leerlingen. We stelden een doel op voor onze leerlingen, verwerkten dit doel in één of meer activiteiten en presenteerden de activiteit op een poster. En dat allemaal in 45 minuten."

Resultaten

De posters, waarvan je hieronder een aantal voorbeelden ziet, leveren een aantal activiteiten op die de school met leerlingen kan doen in het kader van Motivatie. Jolineke: "Leraren zijn zich bewust van de growth en de fixed mindset. Dit horen we in de ‘taal’ die gesproken wordt in de wandelgangen en de groepsbesprekingen. Ook maken zij door middel van gesprek of activiteiten de leerlingen hier bewust van. Growie en Fixie zijn voor de leerlingen van groep 8 geen onbekenden. Teamleden kunnen per jaarlaag ideeën aandragen voor borging. Tijdens de bouwvergadering worden er lesideeën uitgewisseld. We zien uit naar de volgende middag over Creatief denken!