Werken met de leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind

Op scholen die nieuw starten met de leer- en ontwikkelingslijnen voor het jonge kind (in het vervolg ‘leerlijnen’ genoemd), hoor je regelmatig een collega verzuchten “Ook nog een observatie-instrument bij de kleuters? Maar we móéten al zo veel!”. Begrijpelijk dat het zo kan voelen, maar van wie moet je zo veel? In deze blog wil ik je laten zien dat je helemaal niet zo veel moet én dat de leer- en ontwikkelingslijnen je juist kunnen helpen om je onderwijs lichter, leuker en beter te maken.

Nu de schoolse (Cito)toetsen bij kleuters zijn afgeschaft, grijpen veel scholen naar een observatie-instrument. Dit is een goed alternatief, want dit doet veel meer recht aan de sprongsgewijze ontwikkeling van jonge kinderen. Om deze zelfde reden zijn we als Gouwe Academie blij dat kleuter observatie-instrumenten niet verplicht beoordeeld hoeven te worden door het CvTE. Een school kan zelf een keuze maken voor een observatie-instrument dat je helpt om het onderwijs aan jonge kinderen op een goede manier vorm te geven. Maar wat moet je nu?

Breed aanbod

Het eerste waar de Inspectie van het Onderwijs naar kijkt bij het onderwijs aan jonge kinderen, is of er in de kleutergroepen een breed aanbod is. Ik heb regelmatig oudergesprekken gevoerd waarin ouders me vertelden “dat hun kind al tot 50 kan tellen en het alfabet kan opzeggen”. Heel fijn, maar we doen meer op school. Zo bieden de leerlijnen registratie- en aanbodsdoelen op 5 verschillende gebieden: rekenen, taal, spel, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling. Uit deze doelen maak je een selectie die je vervolgens binnen je thema aanbiedt aan de kinderen. De vernieuwde themaplanners van Gouwe Academie kunnen je helpen om doelgericht te werken, binnen een breed aanbod.

Doorlopende leerlijn

Een tweede belangrijke punt, is of de leerlijnen doorlopen naar groep 3 en verder. We zien steeds vaker scholen die ook in groep 3 met leerlijnen werken (naast óf in plaats van de methodes). Hoe mooi is het wanneer kinderen ook in groep 3 nog mogen spelen in (thema)hoeken en daarin onbewust werken aan de doelen van groep 3? Maar ook als je school niet met leerlijnen werkt in groep 3, is het belangrijk om voor een goede aansluiting te zorgen tussen groep 2 en 3. Mijn advies: spreek een keer met elkaar af en pak de leerlijnen erbij: wat zijn de doelen voor eind groep 2 en waar begin je in groep 3 mee? Waar mis je nog iets? Wist je dat je de leerlijnenpakketten in ParnasSys kunt aanpassen om ze schoolspecifiek te maken?

Vergeet hierbij de doorgaande leerlijn naar de voorschool ook niet. We bieden vanaf de zomervakantie een nieuw pakket met leerlijnen voor kinderen van 0 tot 8 jaar, dat ook geschikt is voor kinderen jonger dan 4 jaar. Voor 0-4 jaar staan deze lijnen in Konnect, maar er is een koppeling mogelijk zodat de gegevens direct in ParnasSys overgenomen worden wanneer het kind op school start.

Beredeneerd aanbod

Tot slot, en misschien wel het belangrijkste, de vraag of je met je aanbod aansluit op de ontwikkeling van jouw kleuters. Wanneer ik een klas binnenkom en daar een lijstje zie liggen met doelen of lessen die al voor het gehele schooljaar vastgelegd zijn, krijg ik hier altijd een beetje jeuk van. Lijstjes zijn fijn, geven je overzicht en zorgen ervoor dat je alle doelen of lessen in een schooljaar aanbiedt. Maar is dat wat kleuters nodig hebben? Wat als je een les moet geven over de dagen van de week, maar de meeste kinderen deze al lang kunnen opnoemen? Wanneer je je leerlingen en de groep goed in beeld hebt door te werken met de leerlijnen in ParnasSys, kun je je aanbod daar gemakkelijk op afstemmen. Je kiest vanuit het groepsoverzicht de doelen die je in een thema aanbiedt, en kiest zo je doelgerichte lesaanbod. En nee, daarvoor moet je niet alle lessen uit de methode gegeven hebben aan het eind van het schooljaar.

Ben je benieuwd geworden naar wat de (vernieuwde) leerlijnen je kunnen bieden? Neem dan gerust contact met ons op. Ook als je al met de leerlijnen werkt, maar het gevoel hebt dat je heel veel moet, gaan wij graag met je in gesprek!